راهنمای جامع آموزش مسواک زدن به کودکان

همیشه مراقبت از دهان و دندان کودکان برای جلوگیری از پوسیدگی‌های زودرس و خرابی دندان‌ها مهم بوده است؛ بنابراین ضروری است که والدین، آموزش مسواک زدن به فرزندان خود را جزو اولویت‌هایشان قرار دهند تا هم از عفونت و بیماری‌های دهان و دندان کودکان پیشگیری کنند و هم یک عادت مثبت و لازم را برایشان بسازند.

ما در این مقاله، سعی داریم شما را با نحوه آموزش مسواک زدن به کودکان و نکات تکمیلی دیگر در این زمینه آشنا کنیم.

مراحل آموزش مسواک زدن صحیح دندان کودکان

والدین می‌توانند آموزش مسواک زدن صحیح را در 5 مرحله زیر، به کودکان خود آموزش دهند:

• مرحله 1: به فرزندتان نشان دهید چه مقدار از خمیردندان را می‌تواند بر روی مسواک خود قرار دهد. بهتر است این مقدار برای کودکان 0 تا 3 سال، به‌اندازه دانه برنج و برای کودکان بالای سه سال، به‌اندازه یک نخود باشد.
• مرحله 2: با کودک خود، روبروی یک آینه بایستید و مسواک را به دستی از کودکتان که تسلط بیشتری به آن دارد، بدهید. سپس با قرار دادن دست خود بر روی دست کودک، سعی کنید مسواک را کمی متمایل کنید تا با زاویه 45 درجه نسبت به خط لثه فرزندتان قرار بگیرد. برای فهم بیشتر، این توضیح را به کودکتان بدهید که مسواک را طوری نگه دارد که به سمت لثه‌های دندان بالا یا پایین او متمایل باشد.
• مرحله 3: همان‌طور که دست کودک را گرفته‌اید، مسواک را به‌آرامی با حرکات دایره‌ای و کوتاه به‌اندازه دندان کودک، به جلو و عقب حرکت دهید. این روش را برای سطوح داخلی، خارجی و سطح جویدنی دندان‌ها نیز ادامه دهید تا کودک به‌خوبی با نوع حرکت دست آشنا شود.
• مرحله 4: برای دندان‌های جلویی، مسواک را به‌حالت عمودی به کودک بدهید تا قسمت جلو و پشت دندان‌هایش را مسواک کند.
• مرحله 5: در نهایت به فرزند خود بگویید، مسواک را به‌آرامی بر روی زبانش بکشد تا باکتری‌ها از سطح آن نیز پاک شوند.

چرا آموزش مسواک زدن به کودکان اهمیت دارد؟

آموزش مسواک زدن و تمیز کردن همیشگی دندان‌ها، به حفظ سلامت لثه و دندان کودک شما کمک می‌کند. تنقلات، غذاها و نوشیدنی‌هایی که کودکان به‌صورت روزانه مصرف می‌کنند، باعث چسبیدن ذرات غذا به دندان آن‌ها می‌شود که به افزایش تجمع پلاک‌های مضر و باکتری‌ها کمک می‌کند. در صورتی که دندان کودک مسواک نشود، این پلاک‌ها، باعث ایجاد اسیدهایی می‌شوند که مینای دندان را از بین برده و دندان کودکتان را مستعد پوسیدگی می‌کنند.

بهترین زمان برای شروع مسواک زدن کودکان، از چه سنی است؟

شما به‌عنوان والدین کودک، می‌توانید از چند روز پس از تولد نوزاد، مراقبت‌های بهداشتی دهان او را با تمیز کردن لثه‌های کودک بعد از شیر خوردن، انجام دهید؛ برای این کار، از یک گاز استریل یا پارچه مرطوب و تمیز، استفاده کنید.

بهترین زمان برای مسواک زدن دندان کودکتان، وقتی است که اولین دندانش شروع به درآمدن کرده است؛ پس با یک مسواک کوچک که برس نرمی دارد، روزانه دو بار، دندان‌های کودک خود را مسواک بزنید.

معمولاً، کودکان تا سنین شش تا هفت‌سالگی، کنترل حرکتی و توجه لازم به جزئیات را ندارند و نمی‌توانند به‌تنهایی مسواک بزنند؛ با بزرگ‌تر شدن کودک، اشتیاق او برای انجام کارها به‌صورت مستقل، افزایش یافته و می‌تواند مسواک زدن به‌تنهایی را شروع کند؛ اما والدین همچنان باید آموزش مسواک زدن به کودکان خود را تا زمانی که مطمئن شوند فرزندشان مسواک زدن را یاد گرفته است، ادامه دهند.

نکات مهمی که در آموزش مسواک زدن به کودکان باید به آن توجه کرد

در ادامه نکات و پیشنهاد‌های تکمیلی، برای بهبود و آموزش مسواک زدن به کودکان ارائه می‌کنیم:

• برای مسواک زدن، حتماً از مسواک مخصوص کودکان استفاده کنید. این مسواک‌ها دارای سرهای کوچک بیضی‌شکل، موهای نرم و دسته‌های بالشتکی با طرح‌های کارتونی و سرگرم‌کننده هستند که می‌توانند باعث علاقه بیشتر کودک شما به مسواک خود شوند.
• سعی کنید بعد از 3 یا 4 ماه استفاده مداوم از مسواک، آن را با یک مسواک جدید تعویض کنید؛ چراکه مسواک‌های قدیمی، باکتری‌ها را در اطراف دهان جابجا می‌کنند که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهد.
• مسواک کودکتان را پس از هر بار استفاده، به‌صورت عمودی در یک ظرف باز یا فنجان، نگهداری کنید تا در هوای آزاد و نه مرطوب، خشک شود. نگهداری مسواک در هوای مرطوب، باعث افزایش رشد باکتری‌ها می‌شود.
• شما می‌توانید از خمیردندان‌های طعم‌دار و میوه‌ای مانند توت‌فرنگی، موز، بلوبری و ... که کودکتان دوست دارد استفاده کنید.

در مسواک زدن کودکان باید به بهداشت کدام نواحی دهان توجه کرد؟

هنگام مسواک زدن دندان کودکتان، سعی کنید به او آموزش دهید که تمام سطوح خارجی، داخلی، قسمت روی دندان‌ها که غذا جویده می‌شود و فرورفتگی‌ها را به‌طور کامل مسواک بزند. همچنین روی زبانش را نیز با حرکت دست عقب به جلو، مسواک بزند تا باکتری‌هایی که باعث عفونت لثه، آبسه و پوسیدگی دندان می‌شوند، از بین بروند.

آیا استفاده از نخ دندان در کودکان لازم است؟

هرچند مسواک زدن از امور ضروری در پیشگیری از مشکلات دندانی است اما برای کودکانی که چندین دندان در کنار هم درآورده‌اند، دیگر نمی‌توان صرفا با مسواک زدن، بین دندان‌های آن‌ها را تمیز کرد؛ بنابراین در کنار آموزش مسواک زدن به کودکان، آموزش استفاده از یک نخ دندان ساده برای خارج کردن ذرات بین دندان‌ها می‌تواند روند پوسیدگی دندان و بروز بیماری‌های لثه را کاهش دهد.

اشتباهات رایج در مسواک زدن کودکان

برخی از اشتباهات وجود دارند که والدین در حین آموزش مسواک زدن و مراقبت از سلامت دهان و دندان فرزندانشان، مرتکب می‌شوند که در ادامه مطلب، تعدادی از این موارد را بررسی می‌کنیم.

1.مسواک زدن از سنین پایین توسط کودکان

یکی از اشتباهات رایج همه ما این است که به بچه‌ها اجازه می‌دهیم خودشان از سنین پایین مسواک بزنند، بدون اینکه آن‌ها را زیر نظر داشته باشیم. در حالی که کودکان باید ابتدا در مورد نحوه صحیح مسواک زدن و بهترین شیوه‌های بهداشت دندان، آموزش ببینند.

2.استفاده از مسواک با برس سفت

نوع مسواکی که استفاده می‌کنید، می‌تواند تأثیر مثبت یا منفی بر روی دندان‌های فرزندانتان داشته باشد. مسواک کردن خیلی سخت با یک مسواک سفت، به‌مرور زمان، مینای دندان کودکان را از بین ببرد.

3.زمان ناکافی در مسواک زدن

مسواک زدن برای مدت زمان کوتاه و زیر دو دقیقه نیز از دیگر اشتباهاتی است که معمولاً توسط والدین یا کودکان انجام می‌شود. با این کار، پلاک‌هایی که به دندان کودکان چسبیده است، به‌خوبی از سطح دندان‌ها پاک نمی‌شوند.

4.مسواک نزدن پشت دندان‌ها

پشت دندان‌های جلویی بالا و پایین، از قسمت‌هایی هستند که معمولاً هنگام مسواک زدن، از یاد می‌روند. در صورتی که مسواک زدن این بخش‌ها، به کاهش تجمع پلاک، باکتری‌ها و التهاب ناشی از آن‌ها، کمک می‌کند.

5.مسواک زدن بلافاصله بعد از غذا

هرگز دندان کودکانتان را بلافاصله بعد از غذا خوردن، به‌خصوص مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی، مرکبات و شکر که مینای دندان را نرم می‌کنند، مسواک نزنید؛ چراکه احتمال حذف مینای دندان، خطر پوسیدگی، تغییر رنگ دندان‌ها و حساس شدن آن‌ها را افزایش می‌دهد

جمع‌بندی

والدین، نقش بسیار مهمی در سلامت دندان کودکان و بهبود عادت مسواک زدن در آن‌ها دارند؛ پس سعی کنیم با آموزش مسواک زدن صحیح به کودکانمان، دندان‌هایی سالم و لبخندی زیبا به آن‌ها هدیه کنیم.

منابع:

https://www.colgate.com/en-us/oral-health/brushing-and-flossing/teaching-your-children-how-to-brush-and-floss

https://southdaviskids.com/are-your-kids-making-one-of-these-10-common-tooth-brushing-mistakes

بهترین زمان برای شروع مسواک زدن کودکان چه سنی است؟

بهترین زمان برای مسواک زدن دندان کودکتان، وقتی است که اولین دندانش شروع به درآمدن کرده است؛ پس با یک مسواک کوچک که برس نرمی دارد، روزانه دو بار، دندان‌های کودک خود را مسواک بزنید

آیا استفاده از نخ دندان برای کودکان لازم است؟

اگر دندان های کودک شما به گونه ایست که دندان های کنار هم درامده بهتر است برای خارج کردن ذرات بین دندانها از نخ دندان استفاده کرد