آموزش دستشویی رفتن به کودکان
درست است که بزرگترهای فامیل معمولا اعتقاد دارند آموزش دستشویی رفتن به کودکان باید از سه سالگی شروع شود، اما این عدد حتمی نیست. حتی برخی پدر و مادرها گمان میکنند چون فرزندشان باهوش است و زود به حرف آمده، بنابراین طبیعتا باید زودتر از دیگر همسالانش از پوشک گرفته شود؛ اما این موضوعات هم ممکن است بهصورت موردی اتفاق بیفتد و قابل تعمیم نیست. اگر شما هم کودکی دارید که احساس میکنید آمادگی لازم برای دستشویی رفتن را دارد یا یکی از نزدیکان شما با چالش آموزش توالت رفتن به کودکان مواجه است، ادامه مطلب را از دست ندهید.
زمان مناسب برای آموزش دستشویی رفتن به کودکان
بهترین زمان برای آموزش دستشویی رفتن به کودکان، هنگامی است که علائم و نشانههایی ببینید که به شما اطلاع میدهند میتوانید فرزندتان را از پوشک بگیرید. این علائم در برخی کودکان در 18 ماهگی مشاهده میشود، در برخی دیگر در پایان دو سالگی و بعضی کودکان در سنین بالاتر. و اما علامتها:
- کودک بهخوبی و بدون اتکا به لوازم جانبی راه میرود و میتواند برای مدت کوتاهی بنشیند
- بلد است شلوار خود را بالا یا پایین بکشد
- درک درستی از مفهوم «آره» یا «نه» دارد و میتواند با حرکت سر یا حرف زدن، سوال شما را پاسخ دهد
- پوشک او برای مدت زمان دو ساعت خشک میماند
- بعد از خیس کردن و کثیف کردن پوشک یا قبل از آن به شما با کلمات یا حرکاتش خبر میدهد
- دوست ندارد پوشک بپوشد یا وقتی پوشک او خیس و کثیف است اصرار دارد سریعتر او را عوض کنید
- بهصورت مداوم و نرمال مدفوع میکند (دچار اسهال مزمن یا یبوست مزمن نیست)
درصورتی که این نشانهها را دیدید، میتوانید آموزش دستشویی رفتن به کودکان را شروع کنید. نکته مهم اینکه منتظر نمانید تا همه علائم را با هم ببینید؛ گاهی فقط چند مورد از این موارد کافی است تا به نتیجه برسید. بهطورکلی والدین یا پرستاران کودک، با بررسی مواردی که عنوان شد بهراحتی میتوانند تشخیص دهند که آیا زمانش رسیده که آموزش توالت رفتن به کودکان را شروع کنند، یا خیر.
توصیه و راهکارهای لازم برای آموزش دستشویی رفتن به کودکان
پیش از اینکه وارد مرحله آموزش دستشویی رفتن به کودکان شوید، ابتدا باید راهکارها و اصول این مرحله مهم از زندگی کودک را بدانید. این یک گام مهم و بزرگ در زندگی فرزند شماست. همه کودکان روند آموزشپذیری یکسانی ندارند؛ بنابراین پیش از هر کاری خودتان را برای این مرحله و دشواریهای آن آماده کنید؛ باید صبور باشید، با کثیفکاریهای احتمالی و سهوی درست برخورد کنید و پس از چند روز و چند هفته، اگر کودک آنچه را یاد گرفته بود اجرا نکرد، سرخورده و نا امید نشوید. فراموش نکنید که برخورد نامناسب شما با کودکی که فراموش کرده است به شما بگوید نیاز به دستشویی دارد، میتواند باعث شود روند آموزشپذیری او تا مدتها به تاخیر بیفتد، کنترل ادرار را از دست بدهد و علاقهاش به شما جایش را به ترس از شما بدهد. بنابراین اصلا با این موضوع سطحی و شتابزده برخورد نکنید. میتوانید قبل از شروع آموزش توالت رفتن به کودکان، ذهن آنها را آماده کنید.
در ادامه چند نکته را مطرح میکنیم که در نظر گرفتن آنها میتواند به راحتتر انجام شدن این روند کمک کند.
- اگر فرزند شما بهتازگی حرف زدن را یاد گرفته، باید چندین کلمه را حتما به او آموزش دهید. «جیش»، «پی پی»، «دستشویی» یا «باید برم» از جمله کلماتی است که قطعا به آنها احتیاج پیدا خواهد کرد. بعضی خانوادهها یا گویشها اصطلاحات خاص خود را دارند؛ هیچ اشکالی ندارد، مهم این است که بین شما و کودک، کدی برای این موضوع برقرار باشد.
- برای کودک توضیح دهید که شما و دیگر اعضای خانواده همان کاری که او در پوشک خود انجام میدهد را در دستشویی انجام میدهید.
- از شورت و شلوارهای آموزشی استفاده کنید؛ وقتی کودک خیس شدن لباس را متوجه شود و از آن حس ناخوشایندی داشته باشد، بهتر با شما همکاری خواهد کرد.
- اگر فرزند شما دچار اسهال یا یبوست است، زمان دیگری را برای آموزش دستشویی رفتن به او در نظر بگیرید. آموزش در حال اسهال، زحمت شما را چندبرابر خواهد کرد و کودک دچار به یبوست از دستشویی رفتن فراری خواهد شد.
وسایل مورد نیاز برای آموزش توالت رفتن کودکان
از گذشته برای آموزش توالت رفتن به کودکان از لگن استفاده میشد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید هنوز این روش مرسوم است و جواب میدهد. البته صندلیهای مخصوص و توالتهای فرنگی مخزندار کودکانه نیز با طرحهای جذاب و کارتونی در دسترس هستند تا بتوانید فرزندانتان را برای دستشویی رفتن مجاب کنید. آموزش دستشویی رفتن ایرانی به کودکان را وقتی شروع کنید که فرزند شما خودش داوطلب شود یا چند ماهی از اینکه او توانسته خود را کنترل کند، گذشته باشد. توالت ایرانی در نگاه اول برای بچههای کوچک ترسناک است.
اگر از دستشویی فرنگی استفاده میکنید نیاز به زیرپایی، یک نشیمنگاه پلاستیکی ویژه برای کودکان و گاهی یک چهارپایه دارید تا کودک بهراحتی بتواند بنشیند. اما انتخاب صندلی دستشویی مجزا بهترین گزینه است. لگن مخصوص یا صندلی مخزندار را میتوانید در حمام، بالکن، راهرو یا حتی دستشویی قرار دهید. جابجایی، شستشو و تخلیه این تجهیزات اصلا دشوار نیست.
از دیگر تجهیزات، شورت آموزشی است که حتما به کارتان خواهد آمد. حتی اگر چند هفته است که کودک شما بهطور منظم دستشویی میرود، باز هم ممکن است گاهی از دستش در برود! شورت آموزشی جذب کمتری نسبت به پوشک دارد، اما تا حدود بسیار زیادی فرش و پارکت منزل شما را از بارش احتمالی در امان نگه میدارد!
شورت معمولی را هم در آموزش دستشویی رفتن به کودکان از قلم نیندازید. ممکن است کودک تا زمانی که پوشک میپوشد احتیاجی به شورت نداشته باشد، اما پس از ترک پوشک، باید به پوشیدن لباس زیر عادت کند. این عادت را از همین ابتدا در فرزندتان چه دختر و چه پسر به وجود آورید.
مشکلات پیش رو در آموزش دستشویی رفتن کودکان
همانطور که ابتدای این مقاله هم بیان کردیم گاهی آموزش دستشویی رفتن به کودکان خودتان آنقدر خوب پیش میرود که در مواجهه با کودک دو یا سه ساله دیگران به والدینش با غرور میگویید: «ای بابا! هنوز پوشک میپوشه؟! یادش بدید بره دستشویی!» اما هستند والدین و پرستارانی که ماههاست تلاش میکنند کودک را از پوشک بگیرند، اما موفق نمیشوند. گاهی کودک همچنان دلش میخواهد در پوشک بماند، گاهی وجود برادر یا خواهر کوچکتر یا بزرگتر باعث میشود برای اینکه در مرکز توجه باقی بماند، همچنان دوست داشته باشد روزی چندین بار پوشک او توسط والدین عوض شود، گاهی هم فقط دوست دارد مخالفت کند تا ابراز وجود کند، بی هیچ علت جانبی دیگری.
مهم است که صبور باشید! صبوری شما مهمترین اصل در آموزش دستشویی رفتن به کودکان است. هرگاه با بیاختیاری او مواجه شدید بدون داد و دعوا کودک و اطراف را تمیز کنید. هیچ کودک سالمی تا ابد در پوشک باقی نمانده است، بنابراین با اندکی صبر و ملایمت، فرزند شما از این مرحله از زندگی خود نیز عبور خواهد کرد.
بهترین زمان برای آموزش دستشویی رفتن به کودکان چه زمانی است؟
زمانی که کودک شما علائم و نشانه هایی بروز می دهد که به شما اطلاع می دهند می توانید آنها را از پوشک بگیرید بهترین زمان برای شروع آموزش دستشویی رفتن به کودک است.عده ای این سن را 18 ماه و عده ای 2 سال گی می دانند
آیا مدت زمان یادگیری دستشویی رفتن در همه کودکان یکسان است؟
از آنجایی که کودکان آموزش پذیری یکسانی ندارند طبیعی است که روند یادگیری در آنها متفاوت باشد،اما آنچه حائز اهمیت است صبور بودن والدین است.