سبک مونته سوری چگونه یک شبه آینده فرزندتان را تغییر می دهد؟

به عنوان والدینی آگاه و به روز، درباره سبک مونته سوری چه می دانید؟ آیا می دانستید که 90 درصد رشد مغزی کودکان در 5 سال اول زندگی صورت می گیرد؟ هیچ شکی نیست که برای تضمین آینده کودک در زمینههای تحصیلی، شغلی و حتی سلامت، باید روی 5 سال اول زندگی سرمایه گذاری کرد. همه می دانیم که آموزش های اولیه تضمینی برای آینده فرزندمان هستند؟ اما سوال اینجاست که آیا با کمک سیستم آموزشی سنتی که بر پایه حفظیات، مفاهیم خشک و آزمون های استاندارد استوار است می توان آینده کودک را تضمین کرد؟ محققان دانشگاه استنفورد ثابت کردند کودکانی که تحت آموزش مونته سوری تحصیل می کنند در زمینه خلاقیت، مهارت حل مساله و مهارت های اجتماعی، 20 درصد موفق تر از سایر کودکان هستند. این مقاله قرار است درباره مونته سوری کودکان صحبت کنیم. همچنین محبوب ترین مدل های اسباب بازی مونته را معرفی میکنیم.
سبک مونته سوری
آیا تا به حال به این فکر کردید که در دوره ای که آموزش به مسابقه ای برای پرکردن مغز کودکان با انبوهی از اطلاعات (بعضا اطلاعات ناکارآمد) تبدیل شده، اساتید آموزش مونته سوری چگونه جرات می کنند از ما بخواهند به جای یادگیری سریع و عجلهای، کند شویم؟ و یا به جای انباشتن اطلاعات، به آنها عمق ببخشیم؟ این قسمت مربوط به معرفی آموزش مونته سوری است.

پس در پاسخ به پرسش آموزش مونته سوری چیست باید بگوییم که سبک Montessori در واقع یک رویکرد آموزشی است که به کمک آن یادگیری را به دست خود دانش آموز می سپارید و بر سرعت آموزش نیز طب سرعت فردی وی پیش میرود. اما این پایان ماجرا نیست؛ چرا که در مسیر آموزش مونته سوری، معلمان، همکلاسیها، محیط آموزشی پویا وظیفه مدیریت و هدایت آموزش را برعهده دارند.
در کلاس های مونته سوری کودکان چه می گذرد؟
قصد داریم تا سبک آموزش مونته سوری را بدون کلیشه برای شما توضیح دهیم:
تمرکز اصلی این سبک بر ایجاد محیطی است که دانش آموزان نه تنها منفعل نیستند بلکه هدایتگر روند آموزش هستند! حالا بیاید به مدت یک دقیقه شما را به جو کلاس هایی که بر اساس آموزش مونته سوری اداره می شوند ببریم:
پیشنهاد مطالعه:
در این کلاس ممکن است یک بچه 4 ساله در حال کار با یک سری مکعب های صورتی (برای درک مفاهیمی مثل اندازه و توالی) باشد. در حالی که یکی از همکلاسی های او 6 ساله است و با مهره های طلایی در حال یادگیری و حل مسائل ریاضی است. همه می دانیم که آموزش مفاهیم انتزاعی به کودکان سخت است، حتی کودکان نیز ممکن است در یادگیری این مفاهیم با چالش هایی مواجه شده و حتی مضطرب شوند. پس احتمال اینکه از یادگیری و درس خواندن طفره بروند بسیار بالاست. پس کودکان مفاهیم سخت انتزاعی را به کمک مواد آموزشی Montessori بهتر درک می کنند.
حالا شما را به کلاسهای چند سنی مونته سوری می بریم. کلاس درسی را تصور کنید که در آن دانش آموزان سه تا شش ساله در آن حضور دارند. در چنین کلاس هایی کودکان کم سن از طریق مشاهده رفتار بزرگتر ها و از طریق تعامل با آنها، در یادگیری مهارت های اجتماعی موفق می شوند. در صورتی که کودکان بزرگتر نیز از طریق آموزش و انتفال مفاهیم به کوچکترها، بر مفاهیم و مباحث درسی مسلط خواهند شد.
تاریخچه سبک آموزش مونته سوری
اگر به دنبال اطلاع درباره تاریخچه سبک مونته سوری هستید، پس بهتر است شما را به در اوایل قرن بیستم ببریم؛ یعنی سال 1907 میلادی.
در سال 1907، دکتر ماریا مونتهسوری؛ یکی از اولین پزشکان زن ایتالیایی مدرسهای به نام کازا دِی بامبینى یا خانه کودکان را در رم تاسیس کرد و این کار او نقطه شروعی بود برای تولد سبک آموزشی مونته سوری! هدف اصلی دکتر ماریا مونتهسوری، تاسیس مدرسه ای برای آموزش و کمک به کودکان کم درآمد بود. البته باید بگوییم که این داستان به اینجا ختم نمی شود. چرا که دکتر ماریا مونتهسوری قصد داشت روش نوین و ایده های جدید آموزش کودک محور را جایگزین آموزش سنتی کند. اصلی ترین معیارهای آموزشی ای که دکتر مونتهسوری روی آنها تاکید داشت عبارت اند از:
- آموزش هر بچه با توجه با مرحله رشدی وی
- تشویق کودک برای برعهده گرفتن مسئولیت یادگیری موضوعات مورد علاقه اش
- تهیه برنامه آموزشی جداگانه برای هر کودک با هدف تقویت نقات قوت او
- تمرکز بر همکاری و کارگروهی جهت رسیدن به اهداف
خب حالا شما را می بریم به سال 1909؛ یعنی زمانی که دکتر ماریا مونتهسوری تجربیات آموزشی خود را در مدرسه کازا دِی بامبینى در کتابی به نام "روش آموزش علمی و کاربرد آن در کودکستان ها" منتشر کرد. به طوری که بعد از گذشت دو دهه، در سراسر دنیا مدارس مونته سوری ای شبیه کازا دِی بامبینى تاسیش شد.
ودر پایان نیز باید بگوییم که خانم مونهسوری در سال 1929 موفق به تاسیس انجمن بینالمللی مونتهسوری شد. هدف او از ایجاد انجمن بینالمللی مونتهسوری این بود که معلمان را برای آموزش مونته سوری آماده کند و به مدارس کمک کنند تا در این سبک آموزشی موفق تر باشند.
جزئیاتی درباره روش مونته سوری
کلاس های چند سنی در واقع به شکلی طراحی شده اند تا فرصت های طبیعی لازم برای ارتقای استقلال، بهبود مهارت های اجتماعی و تقویت مسئولیت پذیری در اختیار کودکان قرار گیرد.
به کمک سبک مونته سوری کودکان اشتیاق بیشتری به یادگیری چندحسی پیدا می کنند. همچنین تمایل بیشتری به سوال پرسیدن در آنها ایجاد می شود. یعنی کنجاوی آنها و فهم مفاهیم در آنها افزایش می یابد. معلمان از طریق آموزش مونته سوری به بچه ها کمک می کنند تا آزادی عمل بیشتری داشته باشند، کنجکاوی و پرسشگری در آنها تقویت شود، بررسی عمیق تری به موضوعات داشته باشند و روابط بین مفاهیم درسی را کشف کنند. در نهایت به یادگیرندگانی مشتاق و مستقل تبدیل خواهند شد که نسبت به خود و جامعه شان مسئولیت پذیر هستند. پس به طور کلی می توانیم بگوییم که مهارت تفکر انتقادی، کارگروهی و صداقت در آنها بیشتر می شود.
تفاوت آموزش مونته سوری با آموزش سنتی
در اینجا برای فهم دقیق تر تفاوت سبک آموزشی مونته سوری با آموزش سنتی یک جدول ارائه می دهیم.
حالا می رویم سراغ مقایسه محیط آموزشی این دو سبک
سبک آموزشی | نقش معلم |
مونته سوری | راهنما:معلم در کنار کودکان مینشیند، به عنوان یک مربی، ابزارها را معرفی میکند، سوال میپرسد و مسیر یادگیری را بر اساس علاقه کودک هدایت میکند. |
سنتی | راهنما:معلم در کنار کودکان مینشیند، به عنوان یک مربی، ابزارها را معرفی میکند، سوال میپرسد و مسیر یادگیری را بر اساس علاقه کودک هدایت میکند. |
مثال:اگر کودکی به حشرات علاقه نشان دهد، معلم به جای اصرار به تکمیل صفحه کتاب علوم، او را به حیاط میبرد تا زندگی مورچه ها را از نزدیک ببیند.
سبک آموزشی | محیط آموزشی |
مونته سوری | کلاس شبیه یک خانه کوچک است:قفسه های باز با ابزارهای چوبی، گلدانهای قابل آبیاری توسط کودکان، میزهایی برای کار گروهی. هر وسیله هدفی دارد؛ مثلاً پیچاندن در بطری، هماهنگی چشم و دست را تقویت میکند. |
سنتی | میزها روبه روی تخته سیاه ردیف شده اند. دیوارها پر از پوسترهای رنگارنگ اما بی تحرک. کودکان بیشتر شنونده اند تا فعال! |
حالا سوال اصلی اینجاست که در صورتی که دانش آموزان مرتکب خطایی شوند، در هرکدام از این دو سیستم چگونه با خطا برخورد می شود:
سبک آموزشی | سیستم خطایابی |
مونته سوری | اشتباهات، جزئی از فرآیند یادگیری هستند. اگر کودک لیوان آب را بریزد، معلم به جای سرزنش، میگوید: بیا با هم تمیزش کنیم. دفعه بعد چطور میتوانی محکمتر بگیریش؟ |
سنتی | نمره کم (امتیاز منفی) یا تیک قرمز روی برگه، که این کار اغلب باعث اضطراب می شود. تمرکز روی «پاسخ درست» است، نه کشف راه حل. |
در جدول بعد قصد داریم تا برنامه زمان بندی درسی و استراحت را در هر کدام از این دو سبک آموزشی مقایسه نماییم:
سبک آموزشی | زمان بندی |
مونته سوری | زمان بندی سفت و سختی وجود ندارد. مثلا کودک می تواند به مدت ۲ ساعت روی یک فعالیت تمرکز کند تا حس رضایت درونی پیدا کند. |
سنتی | هر ۴۵ دقیقه زنگ می خورد. کودک مجبور است وسط حل مسئله ریاضی، به زور به کلاس هنر برود. |
خب همه می دانیم که یادگیری کودکان به کمک ابزار و وسایل کمک آموزشی تسهیل می شود. در این قسمت ابزار دو سبک آموزشی را باهم مقایسه می کنیم.
سبک آموزشی | ابزارهای آموزشی |
مونته سوری | هر ابزار (مثل میله های رنگی یا اشکال چوبی) یک چالش مشخص دارد. کودک با لمس و تجربه، مفاهیم انتزاعی (مثل اندازه یا شمارش) را درک می کند. |
سنتی | آموزش از طریق کتاب و دفتر است. مفاهیم ریاضی با فرمولها توضیح داده می شوند، نه لمس کردن. |
طبیعتا برایتان سوال پیش آمده که سیستم ارزشیابی در سبک آموزش مونته سوری با سبک سنتی چه تفاوتی دارد؟ در جدول زیر ملاک های ارزشیابی دو روش را توضیح دادیم:
سبک آموزشی | سیستم ارزشیابی |
مونته سوری | گزارشی از پیشرفت فردی کودک به والدین داده می شود: «سارا حالا می تواند کفشهایش را خودش ببندد» یا «علی توانسته احساسش را درباره دعوا، با کلمات بیان کند.» |
سنتی | کارنامه پر از نمره های ۱۷ یا ۲۰. هیچ توضیحی درباره مهارتهای عاطفی یا اجتماعی وجود ندارد. |
حالا که با تفاوت های اصلی این دو سبک آموزشی آشنا شدید، بهتر است در مطلب بعد شما را با معروف ترین مدل های اسباب بازی مونته سوری آشنا سازیم. البته قبل از اینکه به معرفی انواع اسباب بازی مونته سوری بپردازیم، بهتر است توضیح دهیم که چه کودکانی کاندید تحصیل در این سبک هستند.
سبک مونته سوری برای چه کودکانی مناسب است؟ کدام سبک بهتر است؟
حتما تا اینجا این سوال به ذهنتان رسیده که کدام سبک بهتر است؟ باید بگوییم که هیچ سبکی بر دیگری برتری ندارد و هر سبک مناسب با شخصیت و تمایلات کودک است. بنابراین والدین قبل از انتخاب روش آموزش، می بایست به سلیقه، استعدادها، روحیات و تمایلات فرزند خود توجه نمایند.
خب اگر فرزند شما شخصیتی کنجکاو دارد که به دنبال کشف جهان است، تحرک و انرژی وی بالاست و در سیستم آموزشی سنتی احساس رکود و بی زاری دارد، طبیعتا آموزش سبک مونته سوری مناسب اوست.
در مقابل بعضی از کودکان مایل به آموزش های نظام مند، سازمان یافته و مرحله به مرحله هستند، پس باید آموزش سنتی را برای آنها انتخاب نمایید.
به طور کلی باید بگوییم که مونته سوری به هر کودک به مثابه یک جهان منحصربه فرد نگاه می کند. در حالی که سبک آموزش سنتی، اعتقاد بر این است که همه باید به یک شکل جهان را ببینند.
معرفی اسباب بازی مونته سوری
انواع اسباب بازی مونته سوری فقط سرگرم کننده نیستند، بلکه ابزاری برای تقویت ذهن و پرورش استقلال و خلاقیت محسوب می شوند. در واقع فرزند شما از طریق بازی با این محصولات، در حال هماهنگی حواس مختلف و تقویت مهارت های زندگی و مستقل شدن است. این اسباب بازی ها در عین سادگی بسیار هوشمندانه طراحی شده اند، فاقد صدا و نورهای آزاردهنده هستند. این اسباب بازی ها اغلب از جنس چوب، فلز و حتی پارچه هستند. کودک از طریق بازی و لمس این اسباب بازی ها با مسائلی مثل بافت، حجم، وزن و غیره، آشنا می شوند.
لازم به ذکر است که رنگ به کاررفته در این اسباب بازی ها استاندارد، بی خطر و دوستدار طبیعت است.
انواع اسباب بازی مونته سوری چوبی
انواع اسباب بازی مونته سوری چوبی بهترین پیشنهاد برای والدینی است که به دنبال ابزاری کمک آموزشی و سرگرمی دوست دار محیط زیست هستند. مدل های مختلف اسباب بازی چوبی معمولا بدون لبه های تیز هستند. از نظر ابعاد و وزن استاندارد و دارای رنگ های طبیعی و سالم هستند. در ادامه به معرفی محبوب ترین مدل های اسباب بازی مونته سوری چوبی می پردازیم.
- اسباب بازی چوبی استوانه اندازه گیری مونته سوری
- اسباب بازی جای گذاری برج هوش 4 ستون مستطیلی و مربعی
- اسباب بازی بریکس چوبی
- مجموعه الگویابی با میله و مهره های چوبی
- اسباب بازی چوبی ماز میله و مهره چرخ دار
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم سبک مونته سوری را به زبانی ساده به شما توضیح دهیم. اصلی ترین تفاوت های سبک آموزش سنتی را با سبک آموزش مونته سوری کودکان را ذکر کردیم. در نهایت محبوب ترین مدل های اسباب بازی مونته سوری را معرفی کردیم. در صورتی که به دنبال خرید اسباب بازی مونته سوری چوبی خاصی هستید، می توانید به کارشناسان وبسایت فروشگاه اسباب بازی آموزشی کودک پلاس تماس بگیرید.